Stok Fotoğrafçılığı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular – SSS
Son Güncelleme: 5 Mayıs 2024
Stok fotoğrafçılığı ile ilgili Twitter’dan birçok kişiye yardımcı olmaya çalışıyorum. Bazen benzer soruların tekrar tekrar sorulmasından dolayı bana sorulan en sık 12 soruyu ve cevaplarını bir yazıda toplamaya karar verdim. Stok fotoğrafçılığı hakkında sıkça sorulan sorular yazım ile hem daha fazla kişiye ulaşmak hem de bir sorunun cevabını arayan kişilerin kafasındaki muhtemel diğer soru işaretlerini de gidermeyi hedefliyorum. O zaman haydi başlayalım.
Hangi sitelerde satış yapıyorsun?
Çok aktif olarak Shutterstock, Adobe Stock ve Canva’da yer alıyorum. Shutterstock’ta fotoğraf satışı daha fazla olurken komisyon oranı düşüktür. Adobe Stock’ta ise satış daha az olurken komisyon oranı daha yüksektir. Canva’da ise 3 tür komisyon geliri var: Yapay zeka kullanımından gelen komisyon, Shutterstock ve Adobe benzeri tekil satışlardan gelen komisyon ve aylık toplam kullanım üzerinden verilen komisyon. Ancak buraya contributor alımları kapalı şu an. Diğer stok sitelerinde aktif sayılmam ama siz iStock, Alamy, Dreamstime, Pond5, Depositphotos’a da göz atabilirsiniz. 123RF’i tavsiye etmem.
Fotoğraflarım çok reddediliyor, ne yapmam lazım?
Reddedilme sebepleri çok çeşitli ama en çok gördüğüm odaklama ve gürültü (noise) fazlalığı nedeniyle reddedilenler. Odaklama için fotoğraf sonrası çok yapabileceğiniz bir şey yok ancak doğru odaklama olduğuna eminseniz 2-3 kere yüklemeyi deneyebilirsiniz. Bazen arka plan net olsa bile ön taraftaki unsur net değilse o zaman da odaklama sorunu sebebiyle reddedilebiliyor. Bu gibi fotoğraflarda “Selective focused on background” cümlesini açıklama kısmına yazarsanız kabul edilme ihtimali artar. Gürültü sebebiyle ret yiyen fotoğrafları Photoshop’ta Noise Reduction özelliği ile düzenleyebilirsiniz.
Hangi makineyi önerirsin?
Ben 2017’de ilk olarak Sony A6000 almıştım. O zamanlar 1,750 – 2000 TL civarı olan makine şimdi fiyatını katlamış durumda. Şu an ise Fujifilm X-S10 kullanıyorum ve çok memnunum. Siz de bütçenize uygun olan Fujifilm modeli ile başlayabilirsiniz. Örnek olarak X-T200’ü verebilirim.
Fotoğraflarımı birçok siteye yükleyebilir miyim?
Eğer sitelere exclusive satış yapacağınızı beyan etmediyseniz, evet. Exclusive ile “Bu fotoğrafı sizden başka hiçbir stok fotoğraf sitesine yüklemeyeceğim” demiş oluyorsunuz ama bu alternatif zaten çoğu sitede yok. Bunu yapmadığınızda sayısız siteye yükleme yapabilirsiniz.
Komisyon oranları neye göre belirleniyor?
0,10 USD, 0,14 USD gibi küçük değerlerde komisyon oranı, fotoğrafı alan kişinin abonelik türüne göre belirleniyor. Bazen tek satışta 30 USD, 68 USD, 84 USD gibi kazançlarınız da olabilir. 500 bin adetten daha fazla basılacak fotoğraflarda, online reklamlarda veya açık havada kullanılacaksa telif sorunu yaşamamak için genişletilmiş lisans ile satın alınır ve bu durumda da fotoğrafın sahibine daha fazla komisyon verilir.
İşlemeleri hangi program ile yapıyorsun?
Ben Adobe Photoshop kullanıyorum. Siz de Adobe Photoshop veya Adobe Lightroom kullanabilirsiniz. Bu ikisine ilk başta ücret ödemek istemiyorsanız, ben kullanmadım ancak çevremden iş gördüğünü duyduğum Photopea’yı kullanabilirsiniz.
Photoshop bilmem şart mı?
Keyif almak için veya öylesine yükleme yapıyorsanız gerek yok ama bu işten ileride iyi kazançlar elde etmek istiyorsanız kesinlikle evet. Renk, kontrast, keskinlik ve ışık ayarı; gürültü giderme; logo ve marka isimlerini silme gibi birçok nedenden dolayı Photoshop bilmeniz gerekiyor. Çok satan fotoğrafların işlenmiş fotoğraflar olduğunu ve sizin işlenmemiş fotoğrafınızın, diğerlerinin yanında çok fazla şansı olmayacağını göz önünde bulundurmalısınız.
Konuyla ilgili yazım için buraya tıklayabilirsiniz.
Ne tür fotoğraflar daha çok satılıyor?
Buna bu yazıda cevap vermek yerine kapsamlı bir şekilde değindiğim “Stok Fotoğrafçılığında Hangi Fotoğraflar Çok Satar?” başlıklı şu yazımın size yardımcı olacağını düşünüyorum.
Model çekimlerinde izin almak gerekiyor mu?
Ticari olarak yükleyecekseniz evet. Model izninin olmadığı modelli çekimleri ticari olarak değil, editoryal olarak yüklemeniz gerekir. Ancak eğer çektiğiniz kişinin yüzü tanınabilecek kadar belli değilse o zaman model iznine gerek kalmıyor.
Telefonla çektiğim fotoğrafları da yükleyebilir miyim?
Kaliteli fotoğraf çeken cep telefonlarından çekilen fotoğrafları yükleyebilirsiniz. Normalde önerim makine kullanmanız olur ancak artan fiyatlardan dolayı telefon ile başlayarak kendinize deneme süresi tanıyabilirsiniz. Sevmeniz ve devam etmeyi düşünmeniz durumunda daha yüksek yatırım yaparak fotoğraf makinesi alabilirsiniz.
Kazancını nasıl alıyorsun?
PayPal’ın ülkemizde kullanılamamasının yarattığı sorunu Payoneer aracılığıyla aşabilir, kazancınızı çok rahat alabilirsiniz. Bunun için bankadaki TL hesabınızı Payoneer ile eşleştirmeniz yeterli. Sonrasında kazancınızı çekmek istediğinizde Payoneer dolar kazancınızı, o anki dolar kurunun yaklaşık 1 TL altından (bu fark da dolar yükseldikçe açılıyor artıyor) TL’ye çevirerek hesabınıza gönderiyor. Not: Her sitenin minimum çekim tutarı farklıdır.
Vergi konusunda bilgi verebilir misin?
Dijital işlerin vergileriyle ilgili sürekli bazı yenilikler (teşvik, istisna, muafiyet vs.) yaşanıyor. Bu yüzden bir mali müşavir veya muhasebeciyle görüşerek en güncel gelişmeleri öğrenebilirsiniz.
Ne kadar kazanırım, kaç fotoğraf yüklemem lazım?
Fotoğrafların kalitesine, verilen emeğe, fotoğrafların kategorisine göre o kadar değişen bir durum ki bu, kimseyi yanlış beklentilere sokmamak adına bu soruyu “Bir süre deneyerek görün” şeklinde cevaplandıracağım. 10 bin fotoğrafla 1500 dolar kazanan da var, 150 dolarda kalan da var.
Fotoğraflarının nerede kullanıldığını nasıl buluyorsun?
Google Images’e yükleyerek buluyorum ancak çoğunu muhtemelen bulamayacaksınız. Fakat ara ara denemenizi öneririm çünkü kendi fotoğraflarınızı sitelerde görmek keyif verecektir.
Açıklama ve anahtar kelimeleri nasıl buluyorsun?
Bunun için birkaç yol var:
1-) Stok sitelerinin genelde önerileri oluyor, onları kullanabilirsiniz.
2-) iamstocker sitesi çok işlevseldir bu konuda, öneririm.
3-) Bazı kategoriler için sabit anahtar kelimeleri kullanabilirsiniz. Bununla ilgili yazımı diğer tweet’teki linkler arasında bulabilirsiniz.
4-) ChatGPT’yi de kullanabilirsiniz. Bu konuyla ilgili yazım da var, linki diğer tweet’te bulabilirsiniz.
Yüklemelerim düzenli mi olması gerekiyor?
Dijital tüm işlerde algoritmalar ne kadar bilinmezle dolu ve karmaşık olsa da basit bir gerçek var: İlgi gösterirsen ilgi görüyorsun. Yani düzenli içerik üretmek şart. 1 ay sürekli yükleyip 3 ay boşluk bırakmak yerine içeriklerinizi 4 aya yayacak şekilde yükleyin, böylece istikrar sağlamış olursunuz.
Konuyla ilgili yazım için buraya tıklayabilirsiniz.
Peki ya yapay zekanın stok fotoğrafçılığına etkisi nasıl olur?
Bununla ilgili ayrı bir yazım var. Okumak için buraya tıklayabilirsiniz.
Yazım umarım faydalı olmuştur. Bu yazıdan sonra sıkça karşılaştığım başka sorular da olursa yazıyı güncelleyeceğim. Daha fazla kişiye ulaşması için yazımı paylaşabilir veya Twitter’dan RT edebilirsiniz. Bir sonraki yazımda görüşmek üzere.
ÖNERDİĞİM EĞİTİMLER
Stok Fotoğrafçılık Eğitimi: Sıfır durumda iseniz iyi bir başlangıç için, belirli bir yere geldiyseniz de daha doğru ilerleyebilmek için tavsiye edebileceğim bir eğitim. Başlığa veya buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Etsy Dijital Ürün Satışı Eğitimi (Sıfırdan İleri Seviyeye): Fotoğraflarınızı, tasarımlarınızı veya diğer dijital ürünlerinizi Etsy’de satmak için kılavuz olacak güzel bir eğitim. Başlığa veya buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
