İlk olmak veya “ilk”ler her zaman hafızalardaki yerini korur. Üzerinden ne kadar zaman geçerse geçsin, dönem dönem hatırlanır. Bir takımın tarihte attığı ilk gol, bir kişinin kazandığı ilk para gibi…

Ben de dijital dünyanın tarihteki “ilk”lerini merak ettim ve araştırdım. Bir kısmını biliyordum fakat bazı bilgiler benim için de bir “ilk” oldu. Gelin birlikte göz atalım:

Bilgisayarlar arası yazı ile iletişim yazılımını geliştiren Ray Tomlinson, ilk e-mail’ini 1971 yılında hemen yanındaki bilgisayara atmıştır. Tomlinson, mailin içerisine ne yazdığını tam hatırlamadığını ancak büyük ihtimalle QWERTYUIOP veya benzeri bir şey olabileceğini söylüyor.

1985 yılının Mart ayında oluşturulan Symbolics.com, tarihte kaydı yapılan ilk domain ismidir. Aynı yılın Ocak ayında oluşturulan Nordu.net domaini, kayıt altına alınmadığı için tarihin ilk domain ismi apoletini taşımamaktadır.

Yayınlandığı tarih olarak 1989, 1990, 1991, 1992 yazan farklı kaynaklar olsa da, nasıl göründüğü gayet nettir. CERN laboratuarlarında Tim Berners-Lee tarafından hayata geçirilen tarihteki ilk web sitesinin görüntüsü aşağıdaki gibidir. Hatta bu web sitesinin bir kopyası 2013 yılında tekrar hayata geçirildi: http://info.cern.ch/hypertext/WWW/TheProject.html

World Wide Web’in (WWW) kurucusu olan Tim Berners-Lee tarafından, 1992 yılında internete yüklenen ilk fotoğraf aşağıdadır. Fotoğraf, CERN çalışanı kadınların oluşturduğu bir müzik grubuna aittir.

1992’nin Aralık ayında İngiliz mühendis Neil Papworth’ün, Vodafone altyapısı üzerinden o an partide eğlenmekte olan arkadaşı Richard Jarvis’e attığı “Mutlu Noeller” mesajı, tarihteki ilk SMS mesajı olmuştur.

Marc Andreessen ve Eric Bina tarafından 1992 yılında geliştirilip, 1993 yılında yayına alınan Mosaic, tarihteki ilk tarayıcıdır. Ancak ilk tarayıcının Netscape olduğuna dair yaygın bir yanlış bilgi de söz konusudur.

1994 yılında satın alınan Sting’in “Ten Summoner’s Tales” isimli albümü, internet üzerinde gerçekleşen ilk e-ticaret alışverişi olarak tarihe geçmiştir.

1994 yılında “Fareniz ile hiç buraya tıkladınız mı? Tıklayacaksınız!” metni ile 468×60 boyutlarında hazırlanan aşağıdaki banner, tarihteki ilk bannerdır. AT&T firması için McCambley tarafından tasarlanan bannerı görenlerin %44’ü (McCambley’in söylediğine göre) reklama tıklamış. Şu anda böyle bir rakam çok ütopik olsa da o zamanlar “ilk” olan bir şey için ben rakamın daha fazla olmasını bile beklerdim.

1995 yılında Amazon’dan gerçekleşen, Douglas Hofstadter’ın “Fluid Concepts and Creative Analogies: Computer Models of the Fundamental Mechanisms of Thought” isimli kitabıdır.

2003 yılında IT ekibindeki bir çalışan tarafından Estonca dilinde kurulan “Merhaba, sesimi duyabiliyor musun?” cümlesi olmuştur.

Aslında Zuckerberg ilk Facebook üyesidir. Ancak bu bilginin şaşırtıcı hiçbir tarafı yok değil mi? Bu sebeple kurucu ekipten olmayan ilk üyeye bakmak lazım. O isim de aşağıda fotoğrafını görebileceğiniz Arie Hasit’tir.

San Diego hayvanat bahçesinde Youtube’un kurucu ortağı Jawed Karim tarafından çekilen ve 2005 yılında Youtube’a yüklenen aşağıdaki video, tarihteki ilk Youtube videosu olma özelliğini taşımaktadır. Şu anki izlenme sayısı yaklaşık 28 milyondur.

Twitter’ın kurucusu Jack Dorsey tarafından atılan “Sadece Twitter’ımı kuruyorum.” tweet’i, tarihteki ilk tweet’tir.

Her ne kadar sabit telefonlar dijital dünyanın içerisinde olmasa da, şu anki mobil telefonların atası olduğu için bonus olarak onlara da yer vermek istedim. 1876 yılında Alexander Graham Bell’in, yardımcısı Watson’a kurduğu “Mr. Watson lütfen buraya gelin, sizi görmek istiyorum” cümlesi telefonda kurulan ilk cümle olarak tarihe geçmiştir.